مستند گاراژ

مستند «گاراژ»، روایتی متفاوت از شغل سنتی ۹۰ ساله ساخت شاسی خودرو که امروزه به دست فراموشی سپرده شد!

کارگردان این فیلم مستند در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، گفت: مستند «گاراژ» تاریخچه‌ای از سیر تحول صنعت اطاقسازی ماشین‌های سنگین به ویژه اتوبوس در ایران را نشان می‌دهد؛ صنعتی که در آن بدنه اتوبوس و سایر خودروهای باری نظیر کامیون‌ها ساخته می‌شود. این صنعت تاریخچه‌ای حدوداً 90 ساله دارد و از سال 1310 در ایران شکل گرفته است. در ابتدا با چوب، بدنه اتوبوس‌ها را می‌ساختند و روی آن از توری و حلبی به عنوان پوشش استفاده می‌کردند اما با گذشت زمان آرام آرام این صنعت تحول پیدا کرده تا به امروز رسیده است. وی اضافه کرد: نکته مهم این است که به واسطه این صنعت، شغل‌های زیادی هم ایجاد شده و همین موضوع کمک می‌کند تا افراد زیادی مشغول به کار شوند. اسکلت‌سازی، آهن‌کوبی و تزئیات‌سازی از جمله شغل‌هایی است که به واسطه این صنعت ایجاد شده است و به طور میانگین می‌توان گفت که برای ساخت اطاق یک اتوبوس نزدیک به 20 نفر شاغل می‌شوند. این کارگردان و مستندساز درباره اتفاقاتی که بر این صنعت گذشته است، گفت: این صنعت فراز و نشیب‌های زیادی داشته و تقریباً تمام اتفاقاتی که ممکن است یک کسب و کار را تهدید کند، به خود دیده است. برای مثال یکی از این اتفاقات، پدیده مهمی به نام «رانت» است. فردی به نام اکبر طاهری برای اولین بار در ایران اطاق اتوبوس دوطبقه را ساخته است اما به دلیل آنکه شرکت لیلاند موتورز در ایران دارای رانت بوده، اجازه ندادند که او این تولیدش را به سرانجام برساند. مهاجرانی درباره وضعیت فعلی این صنعت گفت: در حال حاضر، این صنعت به حالت تعطیل درآمده است چرا که به خاطر نبود قطعات و شاسی که از خارج وارد می‌شود این صنعت نیز رو به تعطیلی رفته است. علاوه بر این در سال‌های اخیر اتوبوس‌های زیادی به صورت کامل از کشورهای مختلف به ویژه چین وارد شدند که همین موضوع زمینه‌ساز تعطیلی این صنعت شده است. جالب است بدانید زمانی که ما صنعت اطاقسازی در ایران داشتیم، چین اصلاً وارد این صنعت نشده بود! البته از زمانی که خودروسازهای بزرگ مثل ایران خودرو یا شهاب خودرو وارد صنعت اتوبوس‌سازی شدند، چنین مشاغل سنتی تقریباً روبه تعطیلی رفته است. البته در مستند اشاره می‌کنیم که این افراد می‌توانند سراغ ساخت اطاق‌های اتومبیل‌های خاص نظیر آمبولانس و ... بروند. این صنعت با این راه می‌تواند به حیات خود ادامه بدهد. کارگردان مستند گاراژ با اشاره به روند تولید این فیلم گفت: این مستند تقریباً دو سال طول کشید. از آنجا که خیلی از قدیمی‌های این صنعت از دنیا رفته‌اند، دسترسی زیادی به افراد نداشتیم و همین موضوع کارمان را بسیار سخت می‌کرد. چالش دیگر، دریافت آرشیو بود. به سختی توانستیم از فیلم‌خانه ملی و اتوبوسرانی تصاویر آرشیوی قدیمی دریافت کنیم و مجبور به بازسازی شدیم. اکنون، این مستند 44 دقیقه‌ای در بخش مسابقه جشنواره تلویزیونی مستند حضور دارد. وی درباره انتخاب نام این فیلم گفت: عمده آنان در گاراژ کار می‌کردند و همه چیز به صورت سنتی بوده است. یعنی عدد به عدد اتوبوس می‌ساختند و هر کدام حدوداً 2 ماه زمان می‌برده است. به همین دلیل این نام را انتخاب کردیم.