مستند آورتین

«آورتین»؛ آورتین منطقه صعب‌العبور و کوهستانی در کرمان، در عین حال، مکانی مناسب و امن برای اشرار است. بعد از سال‌های جنگ ناامنی‌هایی در مناطق جنوب شرق کشور، از جمله کرمان و سیستان و بلوچستان، توسط اشرار به وجود می‌آید. عمده‌ی این اشرار از افراد فقیر روستاها هستند؛ که برای سیر کردن شکم خود، به این راه روی آورده‌اند. در نهایت حل این مشکل به لشکر ۴۱ سیدالشهدا، به فرماندهی حاج قاسم سلیمانی سپرده‌ می‌شود.

مستند در ظاهر یک موضوع واحد ندارد، چرا که به شکلی مرتبط، مشکلات و کاستی های متعددی در استان کرمان و سیستان و بلوچستان در گذشته را بیان می کند. مشکلاتی همچون کمبود آب، نا امنی، مشکلات اقتصادی، و … اما نقطه اتصال تمام این موارد شهید سلیمانی است که در عملیات «آورتین» فرمانده عملیات بود و به جنگ با اشرار مناطقی از شرق کشور رفت. مستند به صورت بخش هایی به هم پیوسته و بدون قطع به ترتیب از آغاز تا پایان، ماجرا را روایت می کند. در همین بخش های ابتدایی است که به صورت مشخص اهم مشکلات اقتصادی و اجتماعی منطقه بررسی می شود. چنین روندی در روایت سبب می شود تا مخاطب از نظر روانی آماده درک اهمیت و نقش شهید سلیمانی در مبارزه با اشرار استان کرمان شود. توصیف مشکلاتی همچون فقر و تفاوت های فرهنگی و همچنین حمایت گروه های خارج از کشور، از اشرار در شروع مستند، مقدمه یا زمینه چینی خوبی ایجاد می کند تا با هیجان بیشتری ماجرا را دنبال نماییم و صرفا شاهد اثری نباشیم که می خواهد درگیری ها و یا خود مبارزه را نمایش دهد. مستند به خوبی وسعت منطقه و میزان گستردگی اشرار در کرمان و سیستان و بلوچستان را نیز شرح می دهد تصاویر آرشیوی مستند نیز در نوع خود قابل توجه است. تصاویری که احتمالا پیش از این منتشر نشده و همین سبب تازگی و جذابیت مستند شده است. از آنجایی که تا زمان وقوع رویداد اصلی مستند «آورتین» چند بار به کرمان و نقط شرقی کشور برای مقابله با اشرار از طرف حکومت مرکزی حملاتی صورت گرفته بود و قبل از استقرار سپاه این حملات همواره با شکست مواجه می شد، نقش شهید سلیمانی در تحقق پیروزی انکار ناپذیر به نظر می رشد.  در مستند «آورتین» آرشیو اهمیت بسزای دارد. یکی از نکات بسیار مهم وجود این تصاویر و ثبت آن در گذشته است. برخی از این آرشیو متعلق به دورانی است که هنوز شهید سلیمانی شهرت جهانی که در مقابله با داعش نصیبش شد را نداشت و هنوز فرمانده عملیات حمله به اشرار در کرمان بود. انتخاب و گزینش این آرشیو بسیار مهم نیز در مستند به خوبی صورت گرفته و در راستای پیشبرد روایت اصلی است. حتی در این تصاویر آرشیوی از گذشته نیز شهید سلیمانی اصل را بر دیدار و گفتگو با مردم منطقه می گذارد و جالب اینکه او حتی با نزدیکان یا اطرافیان اشرار نیز با آرامش حرف می زند و حتی هیچ تمایلی برای جفا به مردمی که احتمال می رود بی گناه باشند، از خود نشان نمی دهد. دقیق و با موشکافی به دنبال کشف حقیقت است تا احیانا فرد بی گناهی قربانی نگردد. مستند به خوبی وسعت منطقه و میزان گستردگی اشرار در کرمان و سیستان و بلوچستان را نیز شرح می دهد تا همین مساله اهمیت مبارزه و سختی هایی که برای غلبه وجود دارد را نمایش دهد. به همین دلیل پیچیدگی و صلابت سوژه برای رسیدن به هدف در مستند با دقت توضیح داده می شود و ریزه کاری هایی نیز شرح داده می شود تا اسطوره سازی از شهید سلیمانی آن هم در قامت یک فرمانده عملیات به روشنی محقق گردد.  مدیریت مبارزه نیز موضوع دیگری است که مستندساز برای کالبدشکافی فرماندهی شهید سلیمانی در عملیات آورتین، به تحلیل آن می پردازد. به طور مثال فتح خود قلعه آورتین در آغاز عملیات اینگونه در مستند توضیح داده می شود که اقتدار اشرار با شکست در حفظ قلعه فرو می پاشد. به نظر شهید سلیمانی برای پیروزی در نبرد ابتدا تصمیم دارد تا با تصاحب قلعه و شکستن مقاومت آن، هشدار مهمی به اشرار بدهد. از طرفی یکی دیگر از نشانه های مدیریت قوی در پیروزی، اشاره بر مذاکراتی است که شهید سلیمانی با خود اشرار برای تسلیم دارد. یعنی علاوه بر نبرد مسلحانه گفتگو نیز یکی دیگر از روش ها برای پیروزی در مبارزه است.