مستند سالسوس

مستند «سالسوس» راجع به تغذیه‌ی عمومی مردم ایران است و تمرکز آن بر روی سوسیس و کالباس به عنوان یکی از موادغذایی ناسالم است که این روزها بیش از حد عادی در میان مردم مصرف می‌شود.

فیلم «سالسوس» روایتگر زندگی جوانی است كه از روی میل و مجدانه غذاهای فراوری شده و ناسالمی مصرف می كند و در برابر استدلال های منطقی پزشك معالجش نیز كوتاه نمی آید. این لجاجت و بی خیالی، دستمایه ی پرداختن به موضوعی شده كه در عین طناز بودن،ماهیتی گزنده و تلخ دارد. مردِ راوی كه از قضا، كارگردان، نویسنده، محقق و تدوینگر فیلم هم هست، در فصل آغازین، به درد و ورم ناگهانی روده اش که پزشك، آن را ناشی از مصرف زیاد انواع فست‌فود می داند، اشاره می‌كند. در ادامه از زبانِ بیمار و به دنبال نگرانی پیش آمده از این عوارض، تاریخچه تولید سوسیس و كالباس در جهان و سپس چگونگی ورودش به ایران، در قالب فرم و ساختاری جذاب، شرح داده می شود. استفاده از انیمیشن و موشن گرافی‌های ساده و ریتمیك - در بیان تاریخچه ی مصرف ساندویچ و فست فودها از زمانِ بشر پارینه سنگ تا به امروز- تمهید زیركانه ای است كه مخاطب را از ابتدا با فیلم همراه می كند. ساختار روایی فیلم چفت و بست درستی دارد و تكلیف كارگردان با سوژه و مخاطب روشن است. استفاده از تصاویر آرشیوی و قدیمی، در كنار لحن و فرم بصری، حركت میان واقعیتِ روایت و فانتزی طنز را راحت تر می سازد. این مستند نه قصد پند دادن دارد و نه سرسختانه، بر وجوه مثبت یا منفی سوژه، تاكید می كند.راوی همچنان كه از مضرات و عواقب سوء مصرف "سالسوسِ كهن یونانی" می‌گوید، در ادامه به سراغ کسانی می‌رود که مصرف "سوسیس امروزی" را مفید شمرده و استفاده از آن را در فرهنگ غذاییشان، نشانه رشد و تمدن می دانند. دلایل دو طرفِ این دعوی، با یك هدف و به شكل مقایسه ای در قالب داستانك هایی كوتاه، بررسی می شود. از این رو، این فیلم عاری از شعارزدگی و هشدارهای كلیشه ای است و سبب می شود تا مخاطب به دور از تعصب یا جهت گیری، مفاهیم آن را در ذهن خود تحلیل كند. موسیقی فیلم با حال و هوا و ضرباهنگ تصاویر آن تناسب دارد و انتخاب گفتار متن همه فهم و ساده است. كارگردان با پرداختن به چنین سوژه ای با زبان طنز، پذیرش و هضم آن را برای طیف های مختلف جامعه آسان تر كرده و موجب می شود تا مخاطب به كمك تدوین یكدست و ریتم خوب، از ابتدا تا پایان با فیلم همراه شود. مستند "سالسوس"، می كوشد تا برخی تعابیر اشتباه را كه به غلط، در ذهن عوام تكرار شده، مخدوش سازد و به این ترتیب، طرح چنین مساله ای، كمك می‌كند تا عادات سالم غذایی ما، كه در فرهنگِ طبخ و خوراك سنتی ایرانی به دست فراموشی سپرده شده اند، دیگربار زنده شوند. پیشنهادِ مطرودِ صرف غذا در دیزی سرا و بررسی دلایل انتخابِ سوسیس و كالباس (به عنوان غذای محبوب) از سوی نوجوانان، هشدار بزرگی است تا برای جلوگیری از تغییر ذائقه نسل جوان، با توجه به ملاحظات فرهنگی و اقتصادی، آستین بالا زنیم و برای بهتر شدن كیفیتِ پایینِ زندگی شهری، كاری كنیم. توجه به سلامت و بهداشت عمومی، از سوی جامعه فرهنگی و به ویژه مستندسازان سینما، دو مزیت عمده به همراه دارد: یكی فرهنگ سازی در كنار ارائه الگوهایی كه با شرایط جامعه كنونی ما تناسب دارند و دیگری متوجه ساختن مسئولان رده بالا و مدیران برنامه ریز، برای سیاست‌گزاری و تدوین قوانین و مقررات نظارتی و بهداشتی در این خصوص. از این منظر، چنین مستندی با همه ی قوت ها و كم داشته هایش، می تواند در به چالش كشیدن چنین معضلی از نگاهِ مصرف كننده، پزشك، تولیدكننده، فروشنده و تبلیغ كننده، نقشی انتقادی و روشنگرانه داشته و در اولین گام، جامعه ی مصرف كننده را متوجه نیاز به تغییر و دست یابی به نتایج ارزشمند بعدی كند.